Chësta cumposizion de szenes ora dla storia da Nadel zipledes a relief plat, depëntes y sentedes ite te na curnisc de lën ie unida crieda tla Scola d'ert de Urtijëi. L lëur ie unì fat ntëur l 1960 sota la direzion di maestri Luis Piazza y Mili Schmalzl. Un di sculeies che à cunlaurà fova Martin Gurschler, che à plu tert fat cariera coche artist. 

Chësc bën culturel fej pert dla jita "L svilup dl’ëuta dl secul: villes y berstotes".

Per l'espusizion mundiela dl 1925 a Paris à sculées y sculeies y nsenianc dla doi scoles d'ert de Gherdëina crià l taflà de na stua che ie unì premià cun l Grand Prix y mo trëi bedaies per l aredamënt sculturel. L taflà ie esprescion dl renuvamënt stilistich dl'ert de Gherdëina ti ani danter la doi vieres. Chësc renuvamënt se ova purtà pro dantaldut per merit dl diretëur Guido Balsamo Stella.

Chësc bën culturel fej pert dla jita "L svilup dl’ëuta dl secul: villes y berstotes".

Tl 1925 à la doi scoles d'ert de Gherdëina tëut pert al'espusizion mundiela dl ert decorativa y dl ndustria moderna de Paris. Te chësta ucajion ie Albino Pitscheider, n mòster dl'ert dl ziplé de pitli ogec y dal 1910 al 1914 coche nce dal 1919 al 1940 nseniant tla Scola d'ert de Sëlva, y si colegh Luis Insam unic premiei cun na bedaia d'or. Sun la pert dancà dla bedaia da ot ciantons iel n'alegoria dl'ansciuda, dovia iel n maz de ciofs.

Sperimenté cun formes y culëures per cumbiné te un n lëur tenscion y orden: l troi sun chël che Mili Schmalzl va te si pitura d'acril "Absolute Schrift" ti mostrela nce ai artisć jëuni dla Scola d'ert de Urtijëi. Schmalzl, nasciuda tl 1912, ie stata bona, coche ëila te na valeda de scultëures, de ruvé tl'academies dla Talia y dla Germania ulache la ie unida furmeda coche pitëura. 

La pitura a tempera de Mëisules y Sas dla Luesa tla nrosadura ie de Peter Demetz da Fëur (1913-1977). Do la Segonda viera mundiela àl nsenià depënjer tla scoles d'ert de Sëlva y Urtijëi. Per Peter Demetz, che jiva scialdi gën da mont su, fova la cuntreda dla Dolomites na funtana rica de mutifs. 

L pitl cuader de Bellerophon cun la reprejentazion de Sant Ivuere che maza l dragon ie unì fat da Luis Piazza da Cudan (1908-1977). L lëur refletea l amor dl scultëur per la stilisazion che l à nce fat deventé n renuvadëur dla produzion artistica de Gherdëina. Na copia de bront dl relief uriginel decurea l droch de porfir dan l Museum Gherdëina.